BİRLİK GÜMRÜK KODU VE BERABERİNDE GETİRECEĞİ YENİLİKLER…
1992 yılında Avrupa Birliğinde uygulamaya başlanılan Topluluk Gümrük Kodu, AB ile üçüncü ülkeler arasındaki eşya ticaretini düzenleyen işlemlerin ve kuralların toplandığı ilk yasal düzenleme olup, temel itibarıyla kağıt belgeler kullanılarak işlem yapılması esasına dayanmaktadır. Mevcut işlem ve kuralları basitleştirerek günümüz koşullarına uyarlamak ve elektronik ortamda işlem yapılabilmesinin önünü açmak amacıyla 2005 yılında Avrupa Komisyonu tarafından mevcut Topluluk Gümrük Kodunu baştan aşağıya değiştiren “Modernize Gümrük Kodu” çalışmaları başlatılmış ve 2008 yılında anılan Kod kabul edilerek yayımlanmıştır. Modernize Gümrük Kodunun, uygulama hükümlerinin yer aldığı Yönetmelik hükümlerinin yürürlüğe gireceği tarih olan 24 Haziran 2013 tarihi ile aynı tarihte yürürlüğe girmesi hedeflenmiş, ancak anılan tarihe kadar yeni elektronik gümrük uygulamalarının başlatılabilmesinin mümkün olmaması ve 13 Aralık 2007 tarihinde yürürlüğe giren Lizbon Anlaşması hükümleri gereğince anılan Kodun uygulama hükümlerinin “Yetki Devri Kapsamındaki Hükümler” ve “Uygulama Hükümleri” olarak ikiye ayrılmasını zorunlu kılması sebebiyle henüz yürürlüğe bile girmemiş olan Modernize Gümrük Kodunun değiştirilmesi kararı alınmıştır.
Bu kapsamda, 20 Şubat 2012 tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından “Birlik Gümrük Kodu” (Union Customs Code-UCC) taslağı hazırlanarak, 9 Ekim 2013 tarihinde Avrupa Birliğince kabul edilmiş ve 10 Ekim 2013 tarihinde “952/2013 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Tüzüğü” olarak AB Resmi Gazetesinde yayımlanmıştır. Lizbon Anlaşmasının detaylı uygulama hükümleri için farklı kabul süreçleri gerektirmesi nedeniyle oluşturulan “Yetki Devri Kapsamındaki Hükümler” ve Avrupa Komisyonuna yetki veren “Uygulama Hükümleri” yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş, ancak gümrük işlemlerini düzenleyen hükümlerinin 1 Mayıs 2016 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür. Herhangi bir uzatma olmadığı takdirde, söz konusu Kod 1 Mayıs 2016 tarihinde halihazırda yürürlükte olan Topluluk Gümrük Kodunu kaldıracaktır. Anılan Kod elektronik gümrük sistemlerinin ve tekniklerinin uygulanması için en geç 31 Aralık 2020 tarihini belirlemiş olup söz konusu sistemlerin anılan tarihte AB düzeyinde hazır olması ve tüm AB üyesi ülkelerde uygulamaya başlaması gerekmektedir.
Bu bağlamda, Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca gerek Avrupa Birliği uygulamalarına uyum sağlamak ve yeni ve basitleştirilmiş uygulamaları hayata geçirmek, gerekse de 1/95 sayılı Ortaklı Konseyi Kararında yer alan Avrupa Birliğinin gümrük konusundaki kanun, yönetmelik ve tasarruflarına uyum sağlanması yükümlülüğü gereğince Birlik Gümrük Kodu ile uyumlu yeni Gümrük Kanunu çalışmalarına başlanılmıştır. Anılan çalışmanın tamamlanmasını müteakip Birlik Gümrük Kodunun uygulamaya başlayacağı 1 Mayıs 2016 tarihinde yeni Gümrük Kanununun iç hukuk süreçlerini tamamlayarak yürürlüğe girmesi beklenilmektedir.
Birlik Gümrük Kodu 2020 yılının sonuna kadar kademeli olarak kağıtsız bir gümrük ortamına geçilmesini öngörmektedir. Anılan tarihe kadar, ekonomik operatörler ve gümrük idareleri arasındaki bilgi değişiminin tamamen elektronik veri değişimi teknikleri ile yürütülmesi çalışmalarının tamamlanması hedeflenmektedir. Avrupa Birliği halihazırda çok yıllı stratejik plan çalışmasını yürütmekte olup 2020 yılına kadar yapılacak işlerin somut olarak eylem planında öngörülen tarihlere kadar tamamlanması öngörülmektedir. Bu konuyla ilgili Danimarka Gemi Tedarikçileri Derneği OCEAN aracılığıyla çekincelerini belirterek; kafalarında bir çok soru işareti olduğunu ,Birlik gümrük kodunun neyi değiştireceğini ve yeni prosedürlerin ne zaman tanıtılacağını ve Gemi Tedarik sektörüne nasıl bir etkisi olacağı konusunda bir makale yayınlanmıştır.
Söz konusu Makalede;
Danimarka Gemi Tedarikçileri Derneği yeni ve eski gemi tedarikçileri yüksek maliyetle ve Yeni çıkacak olan Birlik Gümrük Koduna adapte olmaları için zorlanacaklarını öngördüklerini belirtmiştir.
“Yeni Birlik Kodunun birçok değişikliği ve oldukça karışık bir mevzuata sahip olacağı ilk etapta küçük bir şirket için yönetilemez gibi görünmektedir.
Sistemdeki değişiklikler mutlaka sanayi ile yakın işbirliği içerisinde cerrahi hassasiyetiyle dikkatle tanıtılmalı ve hayata geçirilmelidir.
Aynı zamanda bütün değişiklikler Danimarka’da ve Avrupa Birliğinin diğer üye devletlerinde eş zamanlı olarak yönetilmesi gerekmektedir.
Bu değişikliklerin hepsi gerçekleşirse birçok firmanın varlığını tehdit edeceğinden korkmaktayız.
Yeni ve küçük gemi tedarikçileri şüphesiz en savunmasız olacaklar! Biz bu konularda daha derine indikçe bir çok soru belirecektir.
Mesela bizim teslimat kanıtımız olmadan bunu başarabilecek miyiz? Eğer herşey elektronik ve kağıtsız olursa nasıl çözülecek? Birlik gümrük kodu uyum ,uygulama ve entegrasyon maliyeti bir çok şirket için önemli olacaktır. Gümrük yetkililerinden Danimarka ve AB sınırları içinde doğru ve adil bir rekabet zemini umuyoruz” denilmiştir.